Magonjwa

Je, umekuwa ukiugua kwa muda mrefu? Je, unameza dawa mara kwa mara? Je, ulipokea matibabu katika nchi yako asili, au ulipokua mkimbizi?

Baadhi ya magonjwa huambukiza. Hii inamaanisha kuwa ugonjwa husika unaweza kusambaa kutoka kwa mtu mmoja hadi mwingine. Ugonjwa unaweza kusambaa kupitia hewa, mikono michafu, damu au ngono, pamoja na matapishi, uchafu wa mwili au kugusana moja kwa moja.

Magonjwa kama vile kisonono, malengelenge, kaswende au klamidia yanaweza kuenezwa kupitia ngono. Athari zinaweza kujumuisha usaha, miwasho na uvimbe, vidonda au maumivu katika sehemu za uzazi. Hata hivyo, pia unaweza kuwa umeambukizwa lakini usiwe na dalili zozote.

HIV ni virusi vinavyodhoofisha hali ya kingamwili. Unaweza kuwa na virusi hata bila kuonyesha dalili. Ikiwa hutumii dawa, inaweza kudhoofisha mwili wako kiasi ya kwamba unaugua. Hali hii inajulikana kama Ukimwi.

Ugonjwa huu husambazwa kupitia damu, wakati wa kufanya ngono bila kondomu, kwa kutumia sindano zenye viini, au moja kwa moja kutoka kwa mama hadi mtoto ambaye hajazaliwa. Ikiwa una virusi hivi, unaweza kuwaambukiza watu wengine hata bila ya kuwa na dalili yoyote.

Ugonjwa wa HIV/Ukimwi hauna tiba. Hata hivyo, matibabu husaidia kudhibiti virusi na kupunguza madhara yake.

Watu huwa na kikohozi cha kifua kikuu kwa kipindi kisichozidi wiki tatu, wana homa, kutokwa na jasho usiku, au kupoteza uzito. Ugonjwa wa kifua kikuu unaweza kusambazwa wakati watu wenye afya wanavuta pumzi ya watu wenye ugonjwa huo wanapokohoa.

Kifua kikuu ni hatari. Hata hivyo, ugonjwa huu unaweza kutibiwa ukitambuliwa katika awamu za kwanza. Matibabu yake huchukua muda usiopungua miezo sita.

Pombe, dawa za kulevya na nyinginezo zinaweza kukutawala na kuharibu afya yako. Epuka kutumia dawa za kulevya.

Magonjwa yanaweza kuambukizwa kupitia damu wakati wa kudungia dawa za kulevya mishipani, kwa mfano, sindano zinapotumiwa tena.

Vurugu au matukio magumu - kama vile vita, kutoroka, kuteswa na kubakwa - yanaweza kusababisha ugonjwa wa mwili au akili. Kulewa pombe kwa wingi au vileo vinginevyo pia kunaweza kuchangia.

Watu wengi walioathirika hushindwa kuzungumza kuhusu magonjwa ya akili. Ni muhimu kuwachukulia kwa makini na kuwatafutia matibabu kama vile wagonjwa mengine tu.

Dalili za magonjwa ya akili zinazoweza kutokea ni pamoja na kutoweza kulala vizuri kwa muda mrefu, kutoa majinamizi, maumivu yasiyoeleweka au matatizo mengine.

Tetekuwanga ni ugonjwa unaoambukiza kwa viwango vya juu. Dalili za kawaida huwa homa na vipele vya ngozi na viputo visivyo na rangi katika awamu za awali. Unaweza kujilinda dhidi ya tetekuwanga kwa kupokea chanjo.

Watu wenye surua mara nyingi huwa na homa, macho mekundu, kikohozi na vipele vya ngozi na madoa mekundu. Unaweza kujilinda dhidi ya surua kwa kupokea chanjo.

Dondakoo ni ugonjwa wa ngozi au njia za pumzi za sehemu ya juu. Kuna aina mbili za ugonjwa huu: ugonjwa wa koo na wa ngozi.

Watu wenye ugonjwa huu wa koo mara nyingi hukabiliwa na maumivu ya koo, homa na maumivu wakati wa kumeza. Dalili kuu zaidi za dondakoo la ngozi ni vidonda ambavyo haviponi vizuri. Unaweza kujilinda dhidi ya dondakoo kwa kupokea chanjo.

Upele ni ugonjwa wa ngozi unaoambukizwa sana. Ugonjwa huu huanzishwa na vimelea vinavochimba ngozini.

Dalili za mwili hujumuisha miwasho mikali, chunusi na vipele vya ngozi, hasa katika sehemu za uzazi, katikati ya vidole, kwenye vifundo vya mikono na viungo vingine, chini ya mikono kwenye chuchu. 

Ugonjwa juu huambukizwa kupitia kugusana ngozi moja kwa moja baina ya watu wawili.

Tumbo na matumbo yanapovimba, kichefuchefu, kutapika na kuharisha hutokea, pamoja na homa na maumivu ya tumbo. Watu walio na ugonjwa huu mara nyingi hupoteza maji mengi mwilini kwa muda mfupi.

Kuna magonjwa mengine mengi. Hapa utapata maelezo zaidi kuhusu magonjwa makuu ya kuambukiza.